Natuurijs, het einde

Als het al een paar dagen redelijk vriest wil ik het ijs op. Luuk en schoonzoon Peter ook, dus gingen we gedrieen op zoek naar een leuke buitenplek om te schaatsen, geen ijsbaan zijnde. Het prachtige weer en weinig wind op 30 december was een uitgelezen kans. Er werd nog overal gewaarschuwd dat de meren en vaarten nog onbetrouwbaar zijn, maar een stuk ondergelopen land, ondiep, dat moet toch te vinden zijn. En dankzij een tip vonden we het, even de snelweg af voorbij Hoogkerk, via Oostwold langs de weilanden en ja daar zagen we hoofden met grote vaart door het land snellen. We zijn geen doorgewinterde schaatsers dus moest het gladde ijs wel weer even wennen. Zowel Peter als Luuk gingen een keer onderuit, toch een onverwachte scheur en nog geen goede balans. We kwamen heelhuids van het krakende ijs af, met blozende wangen en gespannen spieren door de ongewoonheid van het schaatsen. Wat een geluk zo'n jaareinde.
Zie meer foto's 081230 Op de schaats natuurijs Peter Luuk Els ©ElsSony

Huilers

Het is Kerstvakantie en dan is een paar nachtjes blijven logeren bij Opa en Oma in het (verre) Noorden leuk (vinden Papa en Mama). Nou is dat voor Opa en Oma ook een hele belevenis hoor, want de jeugd van tegenwoordig is gewend bezig gehouden te worden. Dus sloven we ons ook uit om ze van hot naar her te slepen om de dag niet alleen maar binnenshuis door te komen. Met de bus naar de stad (wanneer zitten we nog in een bus, nooit toch). Heen ging prima, ruimte zat, maar instappen op de Grote markt in een overvolle bus en dan met een hard huilende minimensje in een wandelwagen dan kun je je lol wel op. Thuis is dat wichie weer stil, het huilstokje is inmiddels overgenomen door haar grote zus, 'die mist Papa en Mama zo en wil naar huis'. Wat lastig te realiseren dus valt ze bijna getroost door de gedachte dat het na die nacht nog maar een nachtje is toch in slaap. Volgende dag niets meer aan de hand. We vermaken ons prima met elkaar.

Wat je ook van de zeehondencreche denken mag, het is een heerlijk oord om in een kerstvakantie een paar uren met kleine kinderen door te brengen. Zeker als er veel 'huilers' zijn ('wel zielig hoor dat ze hun Mama kwijt zijn'. Over Papa's hoor je ze niet). Je hebt geen kind aan ze. Het is er nog betaalbaar, ook al is dat 3x zoveel als paar jaren terug (toen 1 euro p.p. vanaf 3 jaar). We waren niet de enige Opa en Oma met kleinkinderen. Maar ook de nodige papa's en mama's en min-tieners. Dat we er zelf ook weer een (tijdelijke) 'huiler' aan overhielden, hadden we aan onszelf te danken. Taeke's middagslaapje (hij viel op terugweg in de auto natuurlijk in slaap) werd wreed verstoord toen we bij huis aankwamen. We konden hem moeilijk in de auto laten zitten. Allemachtig wat kan een kind tegenwerken. Het lost zich allemaal in lieve vrede op uiteindelijk. Wat een heerlijke troeteltjes als ze 's avonds liggen te meuren. Werden ze maar niet zo vroeg wakker.

Bekijk desgewenst: 081227 Pieterburen JTM ©ElsLu

Duurzame Kerstavond in Garmerwolde

Kerstavond trad het Gemengd Mannenkoor Garmerwolde (ja, zo heet het koor) in het fraaie Middeleeuwse kerkje van Garmerwolde. Ik zing zelf ook mee. Als een van vele vrouwelijke leden. Ons koor bestaat in januari alweer 15 jaar, we zingen van alles wat: van Ede Staal 'het wordt altied wel weer licht' tot 'Holy Night'. Een repertoire van bijna 200 liedjes hebben we al opgebouwd. Een keer per maand gebruiken we onze kelen in het Dorpshuis in twee richtingen: Griekse, Franse, Jiddishe, Surinaamse, Groningse, Engelse of wat voor liedjes ook komen er uit (zelfs kerstliedjes), de nodige drankjes gaan er weer in. Ons jaarlijks hoogtepunt (qua sfeer en geluid) is het optreden op Kerstavond in het kerkje, het was bomvol. Er komt geen dominee meer aan te pas, wel een actieve 'Plaatselijke Commissie'. Indrukwekkend klonk het Stille Nacht door de kinderstemmen van twee,a capella zingende, zusjes Laura en Cynthia. Overdonderend het optreden van 'de Daltons', de vier heren op een aflopend rijtje (zie foto, of klinkt 'oplopend' beter?). En adembenemend zijn de solo's van de kleinste van de vier Daltons, onze buurman Ton W. Die doet een aardige duit in het zakje (qua geluid dan). Gerrit W. heeft aan de wieg gestaan van het koor, al die jaren heeft hij het koor ook muzikaal ondersteund met zijn keyboard. Vanaf januari wil hij met het koor alleen nog maar zingen en lachen. Het spontane nazingen tijdens de repetities rond Gerrit zal dan tot het verleden behoren. Het is niet anders. Alles gaat voorbij, al houden we vuurtjes warm om sommige tradities in ere te houden. Tegenwoordig heet dat 'duurzaam'.

WinterWelvaart

Mijn geboortestad Groningen staat een paar dagen in het teken van Winter Welvaart. Een redelijk aantal voor ons qua naam bekende chartervlootboten ligt afgemeerd in de Hoge der A of daar vlakbij. Om enkele te noemen: Spes Mea, Anna Catharina en het Groningen 'vlaggeschip' Voorwaarts Voorwaarts. Welke laatste bij borrelpraat 'Zijwaarts Zijwaarts' genoemd wordt, wat meer overeenkomt met z'n zeileigenschappen. We zien een deel van deze vloot zomers varen op het oostwad of horen ze via de marifoon als ze zich aan- of afmelden op kanaal 5. Nu even gelegenheid bij die schepen binnen te kijken. Muziek en kunst op de koop toe tijdens deze dagen. Gezellig sfeertje en kraampjes op de kade. Leuk om even langs te flaneren. De JANTJE van de nog jonge schipper Marten Munstra uit Groningen is een fraaie verschijning in dit geheel. Kijk eens op http://www.sailing-jantje.nl/ Marten en zijn broertjes voeren als kinderen op een 10m Westerdijk zeeschouw vanuit Oostmahorn. Een goede basis.
Eerder deze week bezochten we de speciale winterexpositie in het Scheepvaartmuseum: 'de Ploeg en de wadden'. Dat viel ons tegen, we vonden in de getoonde werken geen herkenning met wat wij als 'wadden' beleven: dit was teveel duin, zee en wilde kleuren. Kennelijk was hun waddenbeleving in de jaren dertig-veertig anders. En al helemaal niet vanaf een geankerde of drooggevalllen boot op het weidse wisselwad, tussen water en zand, tussen stroom en stilte.

Franse verrassing

Vandaag kreeg ik een e-mail uit Frankrijk met foto's van onze boot zeilend en varend in Friesland in mei 2007. Leuke verrassing. We hadden inderdaad e-mailadressen uitgewisseld nadat we samen het traject Fonejachtbrug-Lauwersoog hadden afgelegd. Zij waren gestrand voor een twee dagen gestremde Fonejachtbrug. Wij wisten ook van niks toen we daar aan kwamen zeilen, omdat we niet gepland op het Friese binnenwater terecht waren gekomen (slecht wadweer, harde oostenwind). We hebben de gelegenheid benut om onder meer weer eens een kijkje te nemen bij de geboortegrond van onze boot, 'onze' werf Westerdijk in Eernewoude. Toevallig troffen we daags erna alleen de laatste paar uurtjes stremming bij de nieuwe Fonejachtbrug in aanbouw. De Fransen bleken nogal onder de indruk van ons Hollandse boottype en het bruine zeil. En dichtten ons wonderen toe omdat niet lang daarna alle volgende bruggen ook voor hen 'geopend' werden op weg naar onze thuishaven Lauwersoog. Over en weer zijn 'Hollandse'foto's gemaakt, met molens en klompjes (bruggeld). De Fransen, twee echtparen, waren op weg naar Spitsbergen. Dat hebben ze overigens niet gehaald, vanwege het ongeschikte weer dat jaar, blijkt uit de e-mail. Volgend jaar gaan ze weer op pad.

Dus als je ALIZE ziet varen, maak een foto en stuur 'm op. Iedereen blij.

van 'Wad,ik heb je lief' naar 'Ik pas op het wad'?

Uit het (concept) Communicatieplan Convenant Vaarrecreatie Waddenzee
(blz 24-25 ‘Ik pas op het Wad!’ Communicatieplan voor de uitvoering van het Convenant Vaarrecreatie Waddenzee
november 2008 Groot Haar + Orth)
Dynamisch en positief thema: ‘Ik pas op het Wad!’
We lanceren een centraal thema waarin zoveel mogelijk doelgroepen zich herkennen. Het thema
onderbouwt de centrale boodschap van het convenant en komt terug op de diverse
communicatiemiddelen van het project zelf en kan in de vorm van een beeldmerk ook
worden toegevoegd aan middelen van intermediairs en anderen (volgens het principe van de
‘aanhaakcampagne’). Op die manier ‘linken’ we alle activiteiten aan de gezamenlijke strategie. Als
slogan kiezen we voor: ‘Ik pas op het Wad!’ Met deze slogan verwijzen naar de eigen
verantwoordelijkheid van de vaarrecreant en dagen hem of haar uit deze kreet ook waar te maken en
‘kleur te bekennen’. De slogan heeft een dubbele betekenis die ook in de boodschap terugkomt. Op de
eerste plaatst is de slogan te begrijpen als ‘ik let op het Wad’ of eigenlijk ‘ik houd me aan de
spelregels’. In de tweede plaats kan de slogan uitgelegd worden als ‘ik hoor op het Wad (thuis)’. Die
betekenis refereert aan het ‘welkom’ uit de boodschap (‘wie zich aan de regels houdt, is van harte
welkom’). De slogan is actief, kort en krachtig en roept mensen op kleur te bekennen. Vaarrecreanten
identificeren zich graag met de slogan, maar de slogan is niet vrijblijvend. Met ‘Ik pas op het Wad!’
betrekken we het publiek op een positieve en uitnodigende manier bij het convenant. Bovendien is met
de slogan in creatieve zin veel te doen. Denk bijvoorbeeld aan afgeleide kreten als ‘pas jij ook op het
Wad?’ of ‘Jan past op het Wad. Jij toch ook!’.
Dit concept Communicatieplan stond geagendeerd op de vergadering van het Toeristisch Overleg Waddenzee op 9 dec '08 onder voorzitterschap van Arend Jan Zijlstra, werkzaam bij het Regionaal College Waddenzee in Leeuwarden. Op 13 januari 2009 is de definitieve versie vastgesteld: Communicatieplan Convenant Vaarrecreatie Waddenzee (PDF 400 kB)

RCW0002 Logo origineel.pdf Logo IK PAS OP HET WAD

De slogan spreekt me wel aan. Ik pas wel op het wad. Wij passen wel op het wad. Al 40 jaar. Ik hoop dat velen na ons het zo lang zo vrij kunnen beleven als wij deden en doen.

Of zal het wisselwad duurzaam ten onder gaan aan de (on)natuurlijke dynamiek van zandsuppleties en zeespiegelrijzing?

En zo is het gekomen

Mijn moeder is jarig: 94, levendig en bij de tijd. Een jaar geleden leek dat heel anders, waardoor ze haar zelfstandig wonen op een bovenhuis aan de Petrus Campersingel in Groningen moest opgeven. Een 'zware' winter. Nu voelt ze zich thuis in Hoornseheem en geniet van haar nieuwe sociale leven.

Ze is op 8 december 1914 in IJmuiden geboren. Onlangs werd er een boek uitgebracht over het 75 jarig bestaan van de IJmuider (strand) reddingbrigade: Jubileumboek IJmuider Reddingsbrigade - IJmond - IJmuider Courant Daarin staat een foto van de strandploeg uit 1936. De jonge vrouw, Truus, tweede van links op die foto is degene waar ik 8 jaar later uit geboren zou worden, als 2e kind. De vriend, Frans Nieman, van haar vriendin Suus (4e v.l. op die foto) maakte de foto. Suus en Frans trouwden. Frans had een vriend met een zeilkano, Freek Licht, die trouwde met Truus. De vriendschap met Frans en Suus bestaat nog steeds, ook al zijn mijn ouders in het begin van de oorlog naar Groningen verhuisd. Als kinderen hebben mijn broer Fred en ik vaak in IJmuiden gelogeerd bij de Opa's en Oma's, of bij Oom Piet en tante Rie op 'sluiseiland'. Geweldige vakanties. Ik heb nog steeds een zwak voor IJmuiden.

Mijn vader is helaas al een jaar of twintig geleden overleden. Hij leeft voort in onze schouw, WEERLICHT, die hij als Westerdijk werfcasco in 1976-77 volledig betimmerde. Dat was hem als binnenhuis architect wel toevertrouwd na het ontwerpen en bouwen van zijn eigen boot "Oogje in't zeil' in de jaren '50. Hiernaast een foto op het Lauwersmeer uit 1980 nadat "Oogje' een volledige update had ondergaan: langer, breder en stahoogte. En allemaal in eigen beheer uitgevoerd. Een jaar na het overlijden van mijn vader is de boot is naar Lemmer verkocht. Alle drie nakomelingen hadden zelf allang een eigen boot. Wie weet of 'Oogje' nog ergens rondvaart? De laatste keer gezien met IJlst op de achtersteven.

Foto links: de nieuwe kopers vertrekken met Oogje in't Zeil in 1988.

Heerlijk avondje

Het 'heerlijk avondje' is ook geweest, in huize Knol te Garmerwolde. Met al het kroost. Oh oh, kinderen zijn kinderen, opgefokt ongeduldig. Pakje open scheuren, volgende ... eerst zien ..is er nog meer? Pas als de her en der in huis verzamelde boedel van Sint is omgezet in een warboel van gekreukt en gescheurd papier, waaronder de zo begeerde kadootjes inmiddels bedolven lijken te liggen, komt er bezinning: mama, wat heb ik gekregen? Waar is..? Ik wil NU spelen met ... terwijl er dan natuurlijk eerst gegeten moet worden. Gelukkig is er na het eten ook nog eventjes tijd. En dan: 'als jullie nu zoet gaan slapen, dan mogen jullie morgen nog wel even verder kamervoetballen'. Als brave kindertjes gaan ze slapen.
De tijd voor pakjes met gedichten is gekomen.

Nu, avond later, hebben Opa en Oma weer een 'heerlijk avondje': rustig nagenieten van de voorbije onrust.

Wat is goed?

Schokkend bericht: PvdA-Gedeputeerde in Friesland Anita Andriesen is 3 dec '08 overleden, slechts 51 jaar geworden. Ik heb haar leren kennen in de jaren negentig bij de WaddenAdviesRaad, daar was ze secretaris. Een kei met veel kennis en met de dynamiek van het wad, recht door zee, soms te recht. De laatste keer dat ik haar sprak was na haar openingshandeling als gedeputeerde van de vernieuwde jachthaven van Schiermonnikoog dit voorjaar. Met knijpers aan haar rok om opwaaien te voorkomen. Eenvoud en kracht straalde ze uit. Ze zei dat het goed ging met haar zelf. De afloop nu kennende, niet goed genoeg.

Webalbum ©els 080425-27 Schierhavenopening

Wad(t) zien

Luchtfoto 2003 © Els: behuizing op Rottumerplaat

Ook zo genoten van de uitzending gisteravond over Egbert Bakker op Rottumerplaat? Ik vond het subliem.

Egbert: 'Moet je 's nachts eens kijken?'
Joris: 'Wat zie je dan?'
Egbert: 'NIKS'

Vijf jaar geleden deed ik mee aan een werkweek op Rottumerplaat als vrijwilliger van de Stichting Vrienden van Rottumeroog en Rottumerplaat. Vijf dagen gebiedsonvriendelijk aangespoelde en/of blootgewaaide troep verzamelen. Onder de straffe leiding van Egbert. Vier keer per dag gingen we (5 vrijwilligers) per four wheel drive met aanhanger naar een door Egbert aangewezen 'vak' waar je vervolgens in sessies van twee uur naar rotzooi zoekt. Rommel gaat in aanhanger mee terug naar het bivak. Zo wordt Plaat (op Oog gaat het net zo) systematisch 'schoon'gehouden. En er werden natuurlijk ook de nodige plaatjes geschoten. Daar moet ik ook nog maar eens een webalbum van maken. Bijgevoegde foto van Egbert is van 2003 in de 'huiskamer' op Plaat, waar we 's avonds uitgezakt naar 'de wereld ver weg' keken en/of in gesprek waren. Egbert kan onderhoudend zijn.

080317 benadering Rottumerplaat SVRR, webalbum over mijn laatste bezoek aan Rottumerplaat. Zie ook het bijbehorende verhaal 'Het wad blijft verrassen' door in de kolom hiernaast op label 'Rottumerplaat te klikken of ga naar http://www.waddenzee.nl/Wadden-verhalen.2122.0.html en scroll naar het verhaal.